Zaćma, znana również jako katarakta, to jedno z najczęstszych schorzeń oczu, które dotyka około 800 tysięcy Polaków. Jedynym skutecznym sposobem leczenia zaćmy jest operacja chirurgiczna, podczas której uszkodzona soczewka zostaje zastąpiona nową, syntetyczną. Choroba polega na stopniowym zmętnieniu naturalnej soczewki oka, co prowadzi do pogorszenia widzenia.
Wczesne rozpoznanie objawów zaćmy jest kluczowe dla zachowania dobrego wzroku. Schorzenie rozwija się powoli i często przez długi czas pozostaje niezauważone. Co ważne, zaćma nie powoduje bólu, swędzenia ani zaczerwienienia oka.
W tym artykule dowiesz się, jak rozpoznać pierwsze oznaki tej choroby i jakie nowoczesne metody leczenia są dostępne. Poznasz również najważniejsze informacje o czynnikach ryzyka oraz możliwościach powrotu do pełnej sprawności wzroku po zabiegu operacyjnym.
Zaćma – objawy i diagnoza
Zaćma powoduje charakterystyczne objawy związane ze zmętnieniem soczewki oka. Wczesne rozpoznanie objawów i szybka diagnoza przez okulistę są kluczowe dla zachowania dobrej jakości wzroku.
Typowe objawy zaćmy
Pogorszenie ostrości widzenia to najczęstszy objaw zaćmy. Zauważysz stopniowe zamazywanie obrazu, które nie poprawia się po założeniu okularów.
Zmętnienie soczewki powoduje charakterystyczny „mleczny” wygląd widzenia. Kolory wydają się mniej żywe i kontrastowe niż wcześniej.
Podwójne widzenie jednym okiem często występuje w początkowych stadiach choroby. Obraz może się rozszczepiać lub nakładać.
Trudności z widzeniem w nocy stają się coraz bardziej uciążliwe. Światła samochodów mogą powodować oślepiające blaski i aureole.
Częste zmiany w korekcji okularowej wskazują na postępującą zaćmę. Możesz zauważyć, że okulary przestają pomagać mimo niedawnej wymiany.
Wczesne sygnały ostrzegawcze
Nadwrażliwość na światło pojawia się jako jeden z pierwszych objawów. Jasne światło słoneczne lub lampy mogą powodować dyskomfort i zmrużenie oczu.
Wrażliwość na światło nasila się stopniowo. Zwykłe oświetlenie domowe może wydawać się zbyt jasne i nieprzyjemne.
Trudności z czytaniem przy słabym oświetleniu to wczesny znak zaćmy. Potrzebujesz coraz mocniejszego światła do wykonywania codziennych czynności.
Problemy z rozpoznawaniem twarzy na odległość mogą wskazywać na rozwijającą się chorobę. Kontrast między obiektami staje się mniej wyraźny.
Aureole wokół źródeł światła to charakterystyczny objaw wczesnej zaćmy. Światła uliczne i reflektory samochodów otaczają się kolorowymi kręgami.
Proces rozpoznania i badania okulistyczne
Badanie ostrości wzroku stanowi podstawę diagnozy zaćmy. Okulista sprawdza twoją zdolność czytania liter w różnych odległościach.
Badanie przy użyciu lampy szczelinowej pozwala dokładnie ocenić stan soczewki. Lekarz może zobaczyć stopień i lokalizację zmętnienia.
Oftalmoskopia umożliwia obejrzenie dna oka przez zmętniałą soczewkę. Badanie pomaga ocenić wpływ zaćmy na inne struktury oka.
Test wrażliwości na światło potwierdza charakterystyczne objawy. Okulista sprawdza reakcję źrenicy na różne natężenia oświetlenia.
Pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego wyklucha inne choroby oka. Badanie okulistyczne obejmuje również ocenę ruchomości gałek ocznych i pól widzenia.
Dokładna diagnoza pozwala zaplanować odpowiednie leczenie i określić optymalny moment operacji zaćmy.
Przeczytaj także: https://www.paniodbani.pl/jakie-sa-przyczyny-powstawania-zylakow-konczyn-dolnych-kompletny-przeglad-czynnikow-ryzyka/
Leczenie i czynniki ryzyka zaćmy
Skuteczne leczenie zaćmy opiera się na nowoczesnych metodach chirurgicznych, które pozwalają przywrócić ostre widzenie. Kluczowe znaczenie ma również znajomość czynników ryzyka i stosowanie odpowiedniej profilaktyki.
Nowoczesne metody leczenia zaćmy
Fakoemulsyfikacja to obecnie najskuteczniejsza metoda leczenia zaćmy. Podczas tego zabiegu chirurg rozbija zmętniałą soczewkę przy pomocy ultradźwięków.
Następnie usuwa fragmenty przez małe nacięcie w rogówce. W miejsce starej soczewki wszczepia się sztuczną soczewkę wewnątrzgałkową.
Zabieg trwa około 15-20 minut i wykonuje się go w znieczuleniu miejscowym. Większość pacjentów może wrócić do domu tego samego dnia.
Alternatywne metody obejmują:
-
Chirurgię pozatorebkową (ECCE)
-
Chirurgię wewnątrztorebkową (ICCE)
-
Laserową fragmentację soczewki
Wybór metody zależy od stopnia zaawansowania choroby i stanu ogólnego pacjenta. Nowoczesne techniki pozwalają na precyzyjne dopasowanie mocy sztucznej soczewki.
Operacja zaćmy: przebieg i rekonwalescencja
Przed zabiegiem przechodzisz badania przedoperacyjne i biometrię oka. Lekarz dobiera odpowiednią moc sztucznej soczewki do Twoich potrzeb wzrokowych.
Przebieg operacji:
-
Podanie znieczulenia miejscowego
-
Wykonanie małego nacięcia w rogówce
-
Rozbicie i usunięcie zmętniałej soczewki
-
Wszzczepienie nowej soczewki
-
Zamknięcie nacięcia
Rekonwalescencja trwa zwykle 2-4 tygodnie. W pierwszych dniach należy unikać pochylania się i dźwigania ciężkich przedmiotów.
Stosuj przepisane krople do oczu zgodnie z zaleceniami lekarza. Unikaj tarcia oczu i kontaktu z wodą przez pierwsze dni po zabiegu.
Kontrolne wizyty odbywają się po 1 dniu, tygodniu i miesiącu po operacji. Pełna poprawa widzenia następuje po około 4-6 tygodniach.
Najważniejsze przyczyny i czynniki ryzyka
Zaćma starcza stanowi najczęstszą formę choroby i rozwija się naturalnie z wiekiem. Po 60. roku życia ryzyko znacząco wzrasta.
Cukrzyca zwiększa ryzyko rozwoju zaćmy nawet o 60%. Wysokie stężenie glukozy we krwi uszkadza białka soczewki.
Inne czynniki ryzyka:
-
Długotrwałe stosowanie kortykosteroidów
-
Promieniowanie UV bez ochrony okularami przeciwsłonecznymi
-
Palenie papierosów
-
Urazy oka i stany zapalne
-
Wysokie ciśnienie tętnicze
-
Otyłość (BMI > 30)
Zaćma wrodzona występuje u noworodków i może być spowodowana infekcjami w ciąży lub czynnikami genetycznymi. Wymaga szybkiego leczenia chirurgicznego.
Rodzaje zaćmy obejmują również zaćmę pourazową, polekową i wtórną do innych chorób oka.
Profilaktyka i opóźnianie rozwoju zaćmy
Regularne badania okulistyczne pozwalają na wczesne wykrycie i monitorowanie rozwoju zaćmy. Po 40. roku życia zaleca się kontrole co 2 lata.
Ochrona przed promieniowaniem UV:
-
Noś okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV 400
-
Używaj kapeluszy z daszkiem w słoneczne dni
-
Unikaj przebywania na słońcu w godzinach 10-16
Dieta bogata w antyoksydanty może spowolnić rozwój zaćmy. Szczególnie ważne są witaminy C, E i luteina znajdująca się w zielonych warzywach.
Zalecane produkty:
-
Szpinak, jarmuż, brokuły
-
Owoce cytrusowe i jagody
-
Orzechy i nasiona
-
Ryby bogate w kwasy omega-3
Rzuć palenie i ogranicz alkohol. Kontroluj poziom cukru we krwi, jeśli masz cukrzycę. Utrzymuj zdrową masę ciała i regularnie ćwicz.
Więcej informacji na temat profilaktyki chorób oczu znajdziesz na kliniki.pl.
